Blog

Als je kind niet kan praten, wat doe je dan wel in de communicatie? Lees hieronder welke stap je zelf kunt zetten om de uitingen van je kind te gaan zien, zodat je je kind steeds beter zult begrijpen.

Communicatie is een van de belangrijkste dingen tussen mensen
Dat beseffen we voorál, wanneer er sprake is van een miscommunicatie. Als je kind niet kan praten, dan loop je hier ook tegenaan. Ervaar je het als een groot gemis wanneer jouw kind (nog) niet spreekt of weet je er wel raad mee? Dit blog is bedoeld voor degenen waarbij dit tot frustratie leidt, dat je ziet dat jouw kind eronder lijdt. Weet jij er raad mee? Of vraag je je keer op keer af: Wat bedoelt het nou? Welke vraag zit hier achter? Waarom reageert het niet? Of waarom reageert het nu zo? Ben je steeds maar keuzes aan het maken voor je kind, omdat het dat zelf niet kan zeggen, noch aangeven?

Je wilt zó graag weten wat er ‘in het koppie’ omgaat en het kan jou frustreren dat je kind niet kan spreken of dat je hem of haar niet begrijpt. Misschien laat jouw kind inmiddels met wat minder acceptabele manieren zien hoe het erover denkt om zijn mening of gemoedstoestand duidelijk te maken: zoals bonken, wegkijken, van je afwenden, jouw wegduwen, harde geluiden maken, stampen, zichzelf of zelfs jou pijn doen? Of is jouw kind in stilte gehuld?

Herken je deze dingen? Dat is moeilijk om te zien. Wat doet dat met jou als ouder, die het meeste om jouw kind geeft? Dan wil je toch niets liever dan dat jouw kind zich op meer geaccepteerde en begrijpelijke manier gaat uiten.

Ook jouw kind communiceert
Je wilt natuurlijk dat je kind zich duidelijk kan maken, dat het zich begrepen voelt, want je zíet de frustratie. Maar hoe dan, zul je je afvragen.

Omdat ieder mens de aangeboren neiging heeft óm te communiceren doet je kind dit zonder twijfel ook. Hier kun je je dan ook op gaan richten: Wat laat je kind uit zichzelf zien? Wat doet hij met zijn ogen? Waar gaat hij met zijn kijkrichting, zijn blik naartoe? Draait hij zijn hoofd? En zo ja, hoe? Horizontaal? Verticaal? Hoe is zijn houding? Gespannen of ontspannen en waar zie je dit aan? Wat laten de handen zien? Wat laat je kind horen aan geluiden of klanken? Je kunt dus gaan letten op de kleinste details: alles wat je ziet en wat je hoort.

Mijn advies is niet alleen goed te kijken, maar écht te observeren: Wat zie ik? Wat hoor ik? Daarbij neem je álle aspecten mee: lichaamshouding, stand van het gezicht, mimiek, gebruik van de handen, ademhaling, geluiden…. Gebruik desnoods video-opnames: beelden geven heel veel informatie, je kunt terugkijken, stilzetten én de tijd nemen om echt in te zoomen op alle uitingen die er zijn. Zodoende mis je niks.

Je kind te zien en horen op zijn eigen manier, hoe klein dit er ook uitziet of klinkt, is een allereerste stap. Zo leer je op den duur je kind te ‘lezen’ en beter te begrijpen.

Het lijkt nog eenrichtingsverkeer, maar kenmerk van goede communicatie is dat er een ontvanger is die ontvankelijk is. Als je een kind hebt met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) of communicatief meervoudige beperkingen heb je daar nu eenmaal méér voor nodig. Dus kijk als het ware met een vergrootglas, zet er een schijnwerper op en bekijk het gedetailleerd. “Op de vierkante millimeter” zoals ik het altijd uitdruk.

Je gaat steeds meer zien en herkennen
Als je dit gaat toepassen, zul je verrast zijn wat je toch nog gemist hebt in zijn poging te communiceren.

Je gaat steeds meer zien en herkennen, omdat je er vanaf nu op gefocust bent. Je hoort sneller iets of je oog valt er ineens wel op. Denk maar aan de auto die je ooit eens ging kopen: vanaf dat moment zag je deze overal rijden! En zelfs ook in een andere kleur. Zo gaat het ook met al die kleine aspecten van non-verbale communicatie. Je bent er alert op en gaat steeds meer zien of horen.

Lees ook in mijn volgende blog wat je kunt doen met al deze kleine uitingen om je kind zodoende beter te gaan begrijpen en te kunnen reageren.

Wat ga jij doen om meer te gaan zien of herkennen?